نماینده ایلام: پیشکسوتان جهاد و شهادت به خوبی معرفی نشدند.
نماينده‌ي مردم ايلام در مجلس شوراي اسلامي گفت: حضرت امام(ره) به بسيج و روحيات بسيجي توجه به تفرات مردم بود؛ چرا كه اين تفكر منجر به ايجاد انقلاب شده بود. به عبارت ديگر امام بر اين موضوع تاكيد مي‌كردند كه حركت و انقلاب ما يك حركت مردمي است و جوشش مردمي دارد و خيزشگاه مردمي و به تعبير امروز پارادايم مردمي دارد. در واقع اين قشر خاص مردمي يعني بسيج را نيز برگرفته از جامعه و عصاره مردم مي‌دانستند.
دكتر عادل آذر در گفت‌وگوي تفصيلي با خبرنگار پارلماني خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درخصوص نقش تفكر و فرهنگ بسيجي در طول دوران دفاع مقدس و ديدگاه امام (ره) نسبت به اين تفكر و فرهنگ گفت: بسيج از متن مردم برخاست و در درجه اول اساس نگرش و حركات امام(ره) برگرفته از اسلام ناب محمدي بوده و بعد به مردم تكيه داشتند، و شاكله اساسي را بر مردم مي‌بيند. بنابراين اين حركت و جوشش چون از درون مردم برخاسته بود، بدون آن‌كه سازماندهي و هدف ويژه‌اي از قبل براي آن طراحي شده باشد، اثرات عجيبي بر نتايج و حركات جنگ داشت و امام(ره) نيز توجه ويژه‌اي بر آن داشتند.
نماينده‌ي دهلران با بيان اين‌كه امام(ره) عنوان مي‌كردند كه جنگ بر گرده‌ي مردم در حال تداوم است و آنها خود، جنگ را اداره مي‌كنند، تصريح كرد: هم‌چنين شيوه‌ي سازماندهي و مديريتي كه در بسيج اتفاق مي‌افتاد بايد مورد توجه قرار گيرد. به عبارتي امروزه در مديريت بر چيزي تاكيد مي‌شود كه به آن تئوري نظم در بي‌نظمي يا مديريت بر مبناي تئوري آشوب اطلاق مي‌شود.
عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان كرد: وقتي حركت به فرم كاملا علمي و منطقي ادامه پيدا مي‌كند و فضايي مثل جنگ را پيش مي‌برد كه به ظاهر هيچ نقضي بر آن نمي‌بينيم، اما در درون خود يك نظم منطقي دارد، همين نظم منطقي باعث شد كه پيروي از رهبري و فرمايشات امام(ره) و پيروي عجيب و خالصانه از فرماندهان را در فرد فرد بسيجيان ببينيم. در واقع آنها اين فرماندهي را برگرفته از رهنمودهاي امام(ره) و مسوولين نظام مي‌دانستند.
آذر ادامه داد: جنگ در زماني كه بسيجيان در عمليات، يا در پدافند و آفند حضور پيدا مي‌كردند به شكل عجيبي مديريت مي‌شد و اين نشانه‌ي نظم دروني، مذهبي و شخصي بود كه تك تك بسيجيان از حضرت امام(ره) و فرماندهان خود مي‌گرفتند.
وي اخلاص، نيت پاك و جنگيدن را براي اسلام و كشور از شاخصه‌هاي بسيجيان در دوران دفاع مقدس عنوان كرد و گفت: بنابراين چيزهايي كه در جنگ كلاسيك قادر به اتفاق افتادن نبود، در جنگ ما كه به ظاهر هيچ نظمي بر آن حاكم نبود، صورت مي‌گرفت. رفتن روي مين و داوطلب بودن براي شهادت از اين جمله است و اينها اتفاقاتي بود كه در درون بسيج رخ مي‌داد و امروز تئوريسين‌هاي غربي در حال سازماندهي اين مساله تحت عنوان مديريت نظم در بي‌نظمي هستند.
نماينده‌ي دهلران اظهار عقيده كرد: در واقع امام(ره) بر اين‌كه بسيج برخاسته از مردم و نگاه مردم نگاه ناب اسلامي است و آنها پيرو رهبريند و فرزندانشان را تحت عنوان بسيجي تقديم به اسلام مي‌كردند، تاكيد زيادي داشتند.
آذر نقش امام(ره) و رهنمودهاي ايشان در فرهنگ خوداتكايي، گذشت، شهادت و ايثار را مهم و ضروري ارزيابي كرد و گفت: حركت امام(ره) از روز اول، دميدن همين روح در پيكره‌ي يك ملتي است كه سال‌ها تحت نفوذ حكومت طاغوت بوده و اصلا حس اعتماد به نفس و خودباوري و ايستادن روي پاي خود را از دست داده بود. انقلاب ما حاصل اين روحيه بود كه امام از سال 42 تا سال 57 سعي كرده بود آن را در بين مردم به‌خصوص در نسل جديد اوايل انقلاب نهادينه كند و اين مساله منجر به وقوع انقلاب شد.
آذر با بيان اين‌كه اين مساله خود را در دوران جنگ به خوبي نشان داد، گفت: امام(ره) دو كار بسيار ارزشمند كرد؛ يكي آن‌كه تصوير ذهني قدرت و اين‌كه آمريكا قدرتمند است را در بين مردم به‌خصوص در نسل اول انقلاب شكست و نشان داد كه اينها همه قدرت ظاهري و خيالي است و در بيرون قدرت واقعي ندارند. دوم اين‌كه در زمان جنگ حس اعتماد به نفس و خودباوري و اين‌كه مي‌توانيم پيروز شويم و روي پاي خود بايستيم را در مردم گسترش داد.
وي خاطرنشان كرد: دشمن آن زمان خود را در قالب صدام نشان داده بود، اما بعدها خود را در قالب دشمن فرهنگي و اقتصادي نشان داد. اكنون در حال چيدن ميوه‌هاي آن درخت هستيم كه به راحتي مي‌توانيم در برابر دشمني مثل آمريكا و اسرائيل بايستيم و ادعا كنيم كه مي‌توانيم توليدكننده بسياري از محصولات و سلاح‌هاي نظامي باشيم كه قبلا اصلا جرأت نمي‌كرديم به آنها فكر كنيم. به عبارت ديگر تجسم روحيه‌ي خودباوري و تفكر امام(ره) در قالب بسيج اوايل انقلاب و در زمان جنگ خود را نشان داد و امروزه در قالب مديران ارزشمند و در قالب توده‌ي مردم خود را نشان مي‌دهد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه اضافه كرد: به عبارت ديگر امام(ره) قدرت توخالي قدرتمندها را به ما نشان داد و هم‌چنين روحيه استقلال و روي پاي خود ايستادن و اعتماد به نفس، خودباوري و خودمديريتي را به ما رهنمود كرد.
وي در ارزيابي از نقش هماهنگي سياست اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و ... در پيشبرد اهداف جنگ گفت: اين مساله يك واقعيت است كه در اوايل انقلاب اصلا تجربه كشورداري نداشتيم و از سوي ديگر نمي‌دانستيم با يك دشمن كه رو در روي ما قرار مي‌گيرد چگونه مقابله كنيم. مطمئنا اگر همدلي، اتحاد و وفاق مردم نبود و مردم ايمان كامل به رهبر خود يعني حضرت امام و به مديريت اجتماعي و سياسي و فرهنگي آن دوره نداشتند طبيعتا اين پيروزي حاصل نمي‌شد جز آن‌كه بايد بپذيريم كه مردم كاملا مديريت و در رأس آن حضرت امام(ره) را قبول داشتند و اين اتحاد باعث شد كه ما بسياري از توطئه‌هاي سياسي و نظامي و فرهنگي را خنثي كنيم. در آن زمان توان رزمي ما محدود و بسياري از امكانات نظامي ما وابسته به غرب بوده و نيروي هوايي ما هنوز هيچ توانمندي توليدي از خود نشان نداده بود، جز آن‌كه تنها يك سري امكانات نظامي كه از قبل از آمريكا گرفته بوديم، در دست داشتيم.
اين نماينده‌ي مجلس ادامه داد: مراكز توليد سلاح‌هاي نظامي امروز ما، اصلا آن زمان وجود نداشت كه بعد از جنگ كم‌كم به شكل جدي پي‌گير اين قضيه شديم. تجربه مقابله با بحران‌هاي سياسي و نظامي و اقتصادي بيروني را نداشتيم و تنها و تنها يك عامل توانست در اين زمينه به ما كمك كند و ما را به پيروزي برساند و آن اين است كه يك رهبر انديشمند، خردمند و كسي كه افق آينده را به خوبي ديده و اين روح را در پيكره اجتماع دميده در رأس بود و اجتماع و مردم و جماعت ايران به امام(ره) ايمان داشتند. البته بخش عمده‌اي از مسلمين جهان را همين روحيه و اعتماد با خود همراه كرده بود.
وي درخصوص نقش طبقات مختلف به‌ويژه قشر دانشجو و دانشگاهي در دوران دفاع مقدس افزود: در ميان بسيجيان آن دوره از پيرمرد 70 الي 80 ساله تا جوان 14 الي 15 ساله ديده مي‌شد. در واقع اقشار مختلف از جمله اساتيد دانشگاه، دانشجو، كشاورز و گروه‌هاي تحصيلي متفاوت در جنگ مشاهده مي‌شدند. در واقع روحيه‌ي اطاعت‌پذيري ار رهبري و مملكت باعث شده كه همه از پست، مقام، دانشگاه، سطح سواد، جايگاه سازماني و مديريتي و مسايل خانوادگي خود بگذرند تا اين مشكلي كه دولت و مردم ايران با آن روبه‌رو شده بودند؛ حل شود.
نماينده‌ي دهلران به نقش هنر، سينما، رسانه‌ها و صدا و سيما در تبيين و گسترش ارزش‌هاي دفاع مقدس اشاره و تصريح كرد: يادمان نرود كه در برابر نسل سوم انقلاب قرار داريم و انتقال تجربيات نسل اول از طريق نسل دوم به نسل سوم طبيعتا امري ضروري است و بايد آن را بپذيريم. يعني اگر مي‌خواهيم نسل سوم ادامه دهنده‌ي حركات نسل اول و كارهاي آنها كه در راستاي شكل‌گيري و مديريت انقلاب انجام دادند و نيز تقويت كننده اقدامات نسل دوم در تداوم انقلاب باشد و آن را به سمت تعالي ببرند، هيچ راهي نداريم به‌جز آن‌كه تاريخ و جو آن موقعيت اجتماعي، فرهنگي، تاريخي و حتي ژئوپولتيكي را به اين نسل امروز و نسل‌هاي بعدي انتقال دهيم.
آذر راهكار اين مساله را استفاده از راههاي فرهنگي از جمله توليد هنر، موسيقي، نوشتن كتاب و مراكز علمي، آموزشي و تربيتي دانست و اظهار كرد: تنها راه انتقال ارزش‌هاي آن دوران به نسل سوم استفاده از زبان هنر است و اين نسل بايد اين را درك و هضم و آن دوران و آن افراد را تحسين كند و از آنها بايد درس و الگو بگيرد و اين تجربه را براي استفاده در كارهاي علمي، مديريتي و اجتماعي و سياسي به كار گيرد و اين كار تنها از عهده‌ي مجموعه قوي و توانمند و كساني كه آن مجموعه را قبول داشته باشند، يعني هنرمندان، دانشگاهيان و مراكز آموزشي و تئاتر و سينما برمي‌آيد.
وي افزود: در واقع انتقال فرهنگ و تجارب تاريخي با زور، آيين‌نامه و قانون و مقررات صورت نمي‌گيرد. بايد اينها وسيله‌اي در اختيار فرهنگ و فرهنگ‌سازان و متوليان فرهنگي باشد.
اين نماينده‌ي آزاده مجلس در ادامه به ارزش‌ها و مولفه‌هاي فرهنگي دفاع مقدس اشاره كرد و افزود: ايمان، روحيه شهادت‌طلبي، انفاق، از خود گذشتن، خلوص نيت، ديگران را بر خود ترجيح دادن از جمله مولفه‌هاي دفاع مقدس بود. جوانان ايراني در جنگ تحميلي بر يكديگر سبقت مي‌گرفتند. هم‌چنين فرهنگ حجاب و گرايش به ارزش‌هاي جنگ و خودباوري در حد اعلا در دوران جنگ مشاهده شد، منتهي با فاصله گرفتن از آن دوران اين شاخصه‌ها در حال كمرنگ شدن است و اين ناشي از خلاء فرهنگي است. نسل اول و دوم به خوبي نتوانسته‌اند تجارب خود را به نسل سوم انتقال دهند و نسل سوم ما در حال دور شدن از آن ارزش‌هاست.
نماينده‌ي دهلران علت اين مساله را به عملكرد نسل اول و نسل سوم مربوط دانست و گفت: احتمالا ما در رفتارها، حرف‌ها و گفتار و حتي در تحليل‌هاي خود و حتي مديريت‌ها اشتباهاتي داشته‌ايم. بايد به اول برگرديم، آسيب‌شناسي و تحليل و كالبدشكافي كنيم و آن نقاط ضعف را بايد رفع كنيم تا نسل سوم ما را باور كند و اعتماد داشته باشد و اگر از ساز و كارهاي فرهنگي خوب استفاده كنيم و صداقت خود را به نسل سوم نشان دهيم مطمئنا برگشت به آن دوران دور از انتظار نيست و هيچ‌كس نيست كه از خوبي، نيكي و شايستگي بيزار باشد و در اين راستا بايد نسل اول و دوم به خود شك كند كه چرا نسل سوم در حال فاصله گرفتن و دور شدن از آن ارزش‌هاست. در واقع چه خطايي كرده‌ايم؟ اگر اين مساله را بررسي كنيم اين خلاء را درخواهيم يافت و مطمئنا آن نسل به ما اعتماد خواهند كرد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه درخصوص عملي شدن توصيه امام(ره) در فراموش نكردن پيشكسوتان جهاد و شهادت خاطرنشان كرد: در اين زمينه متاسفانه عملكرد خوبي نداشته‌ايم و سرداران و كساني كه الگوي جوانان ما در آن دوران بودند امروز براي قشر جوان و نوجوان ناشناخته‌اند و متاسفانه نگاه به آنها در فضاي اجتماعي و به‌خصوص سياسي يك نگاه منفعت‌طلبانه و مادي‌گرايي شده است. اگر ما نام سردار شهيد خود را بر زبان مي‌رانيم بر سر در مدرسه نام وي را مي‌نويسيم متاسفانه اغلب از باب اين است كه فكر كنيم در آن فضا حركت مي‌كنيم، اما اين زماني حادث مي‌شود كه نگاه ما نگاه منفعت‌طلبانه نباشد و نگاه تنها نهادينه كردن روحيات آن بزرگمردان در فضاي رفتاري و عملكردي ما باشد.
وي در پايان اظهار كرد: به عبارتي نگاه ما بايد نگاه فرهنگي و ارزشي باشد و بايد از خوبي‌هاي آنها در تعالي نظام جمهوري اسلامي و در انتقال يك تجربه مثبت از آنها استفاده كنيم نه آن‌كه صرفا نام آنها را ببريم و در مورد آنها كتاب بنويسيم تا بتوانيم منافع شخصي و اقتصادي و سياسي خود را متحقق كنيم. متاسفانه اين توصيه امام(ره) در فراموش نكردن پيشكسوتان به خوبي تحقق پيدا نكرده است.