کاخ فلاحتی هم ‌اکنون در محوطه سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام قرار گرفته و به موزه کشاورزی نیز تبدیل شده است و در آن وسایل سنگی مختلفی که قدمتشان به قبل از میلاد مسیح می‌رسد، قرار دارد در حالی که این کاخ تا حدودی ناشناخته است.

خانه والی ایلام روایتگر تاریخ قبل از میلاد مسیح
به گزارش خبرگزاری فارس از ایلام، کاخ فلاحتی( کاخ کشاورزی) یکی از اماکن تاریخی و دیدنی شهر ایلام است که به دستور غلامرضا خان والی در سال ۱۳۲۶ ه.ق ساخته شد؛ ساخت بنای کاخ فلاحتی به دوره قاجار باز می‌گردد؛ مساحت کلی این باغ حدود ۸۱۰ متر مربع و زیر بنای اصلی کاخ در حدود ۳۳۷ متر مربع است. 

در گذشته اطراف بنای اصلی مملو از درختان متعدد بود اما امروزه فضای سبز اطراف کاخ کاهش یافته و نمای سابق خود را از دست داده است؛ با اینکه در عصر جدید خبری از صفا و زیبایی باغ کاخ فلاحتی نیست ولی ویژگی‌های معماری‌اش جلوه تماشایی به آن داده و باعث شده که کاخ فلاحتی در فهرست آثار ملی ثبت شود.

ناشناخته بودن کاخ

زینب فتاحی شهروند ایلامی در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در ایلام، گفت: بنده ۱۵ سال سن دارم و تا کنون کاخ فلاحتی برای من نشناخته بوده است؛ زمانی که برای اولین بار وارد این کاخ شدم توقع نداشتم این کاخ تا این حد زیبا باشد.

وی افزود: در موزه کاخ، ادوات کشاورزی قدیمی نگه داری می‌شود که بسیار زیبا و جذاب است؛ به عنوان یک شهروند جوان ایلامی از مسوولین توقع دارم توجه بیشتری به آثار تاریخی شهرمان داشته باشند.

در محوطه جهاد کشاورزی است

سجاد رحمتی دیگر شهروند ایلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در ایلام، گفت: شهر ایلام دارای آثار تاریخی زیادی است؛ به راستی محوطه‌ی کاخ فلاحتی بسیار چشم نواز و آرام‌بخش است.

وی افزود: در گذشته اطراف کاخ ساختمان‌های اداری، جاده و خیابان کمتری وجود داشت به همین دلیل جلوه‌ی کاخ با وجود درختان انبوه بسیار زیباتر بود؛ کاخ فلاحتی از آنجا که در محوطه سازمان جهاد کشاورزی قرار دارد، برای بازدید از آن زمان زیادی در اختیار بازدید کنندگان نیست که از مسوولین می‌خواهم به این موضوع توجه داشته باشند.

نمونه بارز باغ ایرانی

عبدالمالک شنبه‌زاده مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در ایلام، گفت: کاخ فلاحتی مربوط به اوایل دوره پهلوی است و مکانی که کاخ در آن قرار دارد در تملک اداره‌‌ی جهاد کشاورزی است؛ تنها بنای اصلی کاخ که حدود ۳۰۰ متر است در طی مصوبه‌ی هیئت دولت دهم در اختیار اداره میراث فرهنگی قرار گرفته شده است.

وی افزود: تصاویری که از کاخ فلاحتی موجود است نشان دهنده‌ی این است که این کاخ نمونه بارز یک باغ ایرانی بوده است؛ از آنجا که این مکان در اختیار جهاد کشاورزی قرار دارد در تلاشیم که بتوانیم تمام آن محدوده را از جهاد کشاورزی بگیریم و این باغ ایرانی را مجددا احیا کنیم.

تنها در ساعات اداری قابل بازدید است

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام، گفت: با توجه به اینکه این مکان در محوطه جهاد کشاورزی است تنها در ساعات اداری می‌توان از کاخ بازدید کرد و همین مسئله سبب شده تا این کاخ ناشناخته باقی بماند.

وی ادامه داد: با مشارکت سایر سازمان ها  مثل شهرداری این کاخ را می‌توان به مکان تفریحی و گردشگری تبدیل کرد؛ میراث فرهنگی چندین بار برای تغییر کاربری محوطه کاخ از مکان اداری به مکان گردشگری اقدام کرده است اما متاسفانه به دلیل عدم اعتبار موفق نشده است.

دارای گچ بری‌های زیبا

جمال شیخی کارشناس میراث فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، گفت: کاخ فلاحتی ایلام در زمینی به وسعت ۸۱۰ متر مربع قرار دارد که زیربنای ساختمان آن ۳۳۷ متر مربع است؛ نقشه درونی کاخ به صورت دو اتاق تو در تو در کنار و هالی بزرگ در میان آن است.

وی افزود: معماری کاخ مانند معماری دوران قاجار است؛ در ساخت این بنا مصالحی مانند آجرهای مربعی، سنگ‌های تراش خورده، چوب، گچ، ورق گالوانیزه و گچ بری‌های زیبا به کار رفته و کف کاخ نیز تماما آجر فرش شده است.

این کارشناس میراث فرهنگی، ادامه داد: کاخ فلاحتی ایلام در سال ۱۳۹۰ تبدیل به موزه کشاورزی این استان شد؛ این موزه شامل وسایل سنگی تپه علی کش مانند تیغه، ریزتیغه و خراشنده از جنس چخماق، ابسیدین، کوبه و سنگ معمولی است که قدمت آن‌ها در حدود ۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح تخمین زده شده است. 

ثبت در آثار ملی ایران

وی تصریح کرد: تپه علی کش شهرستان دهلران یک دهکده‌ی نوسنگی کوچک از کشاورزان و گله داران بوده است که کاوش‌های فراوانی در آن صورت گرفته و اشیای قدیمی زیادی نیز در آن یافت شده‌ است.

شیخی ادامه داد: بخشی از موزه نشان دهنده کشاورزی سنتی ۵۰ سال گذشته است که شامل مراحل کاشت، داشت و برداشت می‌شود و ابزاری که با آن‌ها کشاورزی انجام می‌شد را می‌توانید به خوبی مشاهده کنید و با آن ها آشنا شوید و بخش دیگر هم به نمایش گیاهان دارویی، سند زمین‌های کشاورزی و خرمن‌ها اختصاص داده شده‌اند.

وی افزود: کاخ فلاحتی در سال ۱۳۷۵ با شماره ۱۷۵۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است؛ درهای این کاخ موزه در ساعات اداری به روی علاقه‌مندان گشوده می‌شود.

گزارش: فاطمه فتاحی